Kroki na długiej drodze do zeroemisyjności

Przemysł chemiczny ma kluczowe znaczenie dla suwerenności technologicznej Europy i Niemiec. Stanowi on pierwsze ogniwo w wielu łańcuchach dostaw, co sprawia, że niemal wszystkie branże zależą bezpośrednio lub pośrednio od niego, w tym od jego produktów, procesów oraz procedur. Innymi słowy, zapewnienie stabilności przemysłu chemicznego, tym samym oznacza zabezpieczenie przyszłości Europy i Niemiec jako ważnej lokalizacji biznesowej.

Zgodnie z Zielonym Ładem UE branża ma czas do 2050 roku, aby osiągnąć cel zerowej emisji netto. Będzie to jednak wymagało ogromnego wysiłku, bo zgodnie z obliczeniami Niemieckiego Stowarzyszenia Przemysłu Chemicznego VCI odpowiada za około 5 procent emisji CO2 w Niemczech. Na pierwszym planie znajduje się przejście na ekologiczne źródła energii, zwiększone wykorzystanie surowców odnawialnych oraz lepsze zarządzanie cyklem życia produktu. Kluczowe znaczenie mają również zrównoważone procesy wyższego i niższego szczebla, w tym w szczególności logistyka.

Ewelina Staszewska-Kobiela, Kierownik DACHSER Chem Logistics w Polsce dodaje, że sytuacja w Polsce wygląda podobnie. W 2022 roku przemysł chemiczny odpowiadał za około 4,5 proc. emisji CO2 (dane KOBiZE „Najwięksi emitenci CO2 w Polsce”), dlatego osiągniecie zerowej emisji, może okazać się bardzo dużym wyzwaniem. Dachser Polska jako integralna część koncernu, wdraża te same rozwiązania mające na celu zmniejszenie emisji CO2 i gazów cieplarnianych w transporcie regionalnym i międzynarodowym jak w innych oddziałach firmy na całym świecie. Obejmuje to dalsze prace nad zwiększaniem wydajności procesów, na przykład dzięki digitalizacji czy stopniowemu wdrażaniu naczep typu mega.

Transformacja za wszelką cenę, na przykład poprzez ograniczenie podstawowych usług logistycznych, nie wchodzi w grę. Wręcz przeciwnie, oczekuje się, że liczba transportów drogowych, kolejowych, lotniczych i morskich wzrośnie. Oznacza to, że niezbędne jest wykorzystanie dostępnych technologii w celu coraz większego ograniczenia wpływu usług logistycznych na klimat, a tym samym optymalizacji bilansów logistycznych klientów w odniesieniu do ich własnych celów w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Oferowanie "neutralnej klimatycznie" logistyki poprzez handel uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla z pewnością nie jest zrównoważonym rozwiązaniem długoterminowym. Nie pomaga ani klimatowi, ani firmom energochłonnym i emitującym duże ilości zanieczyszczeń. Ważne jest, aby faktycznie unikać i ograniczać emisje, nawet jeśli jest to trudniejsza i bardziej pracochłonna opcja. Po wyczerpaniu wszystkich możliwości redukcji emisji za pomocą środków technicznych, uzasadnione jest wprowadzenie projektów kompensacji emisji gazów cieplarnianych. Przedsięwzięcia te należy jednak starannie ocenić na podstawie ustalonych standardów jakości, a najlepiej własnej oceny.

Aktywne zaangażowanie w bardziej zrównoważony rozwój opłaca się i znajduje odzwierciedlenie w rankingach na platformach ratingowych, takich jak Carbon Disclosure Project (CDP) i EcoVadis, z których korzystają również klienci z branży chemicznej. Ważną rolę dla przemysłu chemicznego odgrywają oceny zakładów przeprowadzone zgodnie z warunkami oceny bezpieczeństwa i jakości dla zrównoważonego rozwoju (SQAS). Takie analizy mogą zweryfikować, czy procesy pracy są stale ulepszane w celu ochrony pracowników, ludności i środowiska.

Dla osiągnięcia bardziej zrównoważonego rozwoju, dla dostawców usług logistycznych kluczowe są cztery obszary działania: wydajność procesów, efektywność energetyczna, badania i innowacje oraz zaangażowanie społeczne wykraczające działaniem poza obszar przedsiębiorstwa.

Zarówno z perspektywy klienta, jak i dostawcy usług, ciągłe zwiększanie wydajności procesów logistycznych — na przykład poprzez wykorzystanie sztucznej inteligencji lub aplikacji Internetu rzeczy — stanowi ważną dźwignię w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych. Inne skuteczne narzędzia do optymalizacji wydajności procesów to maksymalne wykorzystanie ładowności ciężarówek, np. poprzez stosowanie naczep typu mega i dłuższych ciężarówek, celowe unikanie pustych ciężarówek oraz świadome korzystanie z transportu multimodalnego w transporcie łączonym.

Tam, gdzie to możliwe, priorytetem powinna być efektywność energetyczna i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Na przykład wszystkie obiekty logistyczne DACHSER na całym świecie są całkowicie zasilane zieloną energią. Jednocześnie firma przyspiesza inwestycje w systemy fotowoltaiczne instalowane na własnych budynkach. Oświetlenie LED, przenośniki naziemne zasilane bateriami i niskie zużycie energii dzięki odzyskiwaniu ciepła również znacznie przyczyniają się do osiągnięcia celów w zakresie wydajności. Elektryczne ciężarówki i rowery towarowe są już standardowo wykorzystywane do bezemisyjnych dostaw wszystkich niechłodzonych przesyłek w ściśle określonych obszarach centrum miasta. Do końca 2025 r. DACHSER wdroży tę koncepcję w 24 głównych miastach europejskich.

Trzeci obszar działań, czyli badania i innowacje, koncentruje się na przygotowaniu bezemisyjnej logistyki przyszłości. W trzech lokalizacjach e-mobilności w Niemczech testowane są pojazdy bezemisyjne w transporcie krótko- i długodystansowym, a także infrastruktura do ich ładowania. Z uwagi na to, że wydajność również zmniejsza emisje, cyfryzacja i optymalizacja procesów wspierana przez sztuczną inteligencję także odgrywają ważną rolę. W tym celu uruchomiono DACHSER Enterprise Lab z pomocą Fraunhofer IML. Koncentruje się ono na innowacjach, które sprawiają, że przepływ towarów i związane z nim procesy są bardziej cyfrowe, wydajne i zrównoważone.

Równie istotną rolę w zrównoważonym rozwoju firmy odgrywają działania społeczne wykraczające poza biznesową i geograficzną strefę wpływów firmy. W tym czwartym obszarze działań DACHSER koncentruje się na współpracy z organizacją pomocy dzieciom Terre des Hommes. Ochrona zasobów naturalnych zajmuje centralne miejsce w tych projektach. Oprócz faktycznej pomocy dzieciom, tego rodzaju zaangażowanie jest szczególnie ważne w krajach rozwijających się i wschodzących, ponieważ są one silnie dotknięte skutkami zmian klimatycznych.

Podsumowując, dostawca usług logistycznych może przyczynić się do promowania zrównoważonego rozwoju i łagodzenia zmian klimatycznych w tych czterech kluczowych obszarach działania. Jednak droga przed nami jest wciąż długa. Na przykład, w obecnej sytuacji oczekuje się, że minie kolejne 15 do 20 lat, zanim wszystkie ciężarówki z silnikiem diesla zostaną zastąpione. Działania na rzecz klimatu wymagają zatem dużej siły przebicia, a przede wszystkim wspólnego wysiłku wszystkich uczestników rynku: klientów, dostawców usług logistycznych, partnerów transportowych i przewoźników.