Premiera raportu "Odpowiedzialny e-commerce 2024"

W tak pragmatycznym i rozsądnym „smart” społeczeństwie jak polskie, kwestie ekologii i społecznie odpowiedzialnego rozwoju mają „pod górkę” jeśli chodzi o zyskanie na popularności i skali, szczególnie jeśli pojawią się tzw. „distractors”, czyli czynniki, które kierują uwagę i portfele konsumentów na inne, bardziej „przyziemne” cele. Byciu „green” może zaszkodzić i zaszkodził m.in. covid-19, ponieważ ludzie skupiali się wtedy na podstawowych potrzebach i zachowaniu zdrowia swojego i swoich bliskich. Obecnie inne czynniki wciąż przeszkadzające idei „green commerce” i „green e-commerce”, czy też sprawiające, że konsumenci skupiają się na „tu i teraz” a nie na przyszłości, to inflacja i wojna w Ukrainie. W tym roku nie wzrosła wśród polskich konsumentów świadomość tego, czym jest społecznie zrównoważony rozwój, ESG czy etyka w e-commerce, ale być może nie ma się co dziwić, jeśli zauważymy, że w tym roku swoją sytuację materialną dobrze ocenia 71% badanych vs 88% 12 miesięcy temu a 71% (vs 56% w 2023) deklaruje, że zarabia mniej niż 5000 zł miesięcznie. I to wszystko w kraju, gdzie jeszcze kilka miesięcy temu inflacja osiągała tempo kilkunastu % w skali miesiąca. W tych warunkach warto docenić każdy, nawet najmniejszy krok konsumentów i e-biznesu w kierunku społecznie odpowiedzialnego rozwoju i społecznie odpowiedzialnych zakupów. 

Pomimo tego, że rynek skłania ku pragmatycznym decyzjom, konsumenci nie pozostają obojętni na ideę społecznej odpowiedzialności i „dokładają swoją green-cegiełkę” podczas zakupów w e-commerce. Wybierając e-sklep, Polacy zwracają uwagę przede wszystkim na promocje, niskie ceny, asortyment oraz czas i metody dostawy, czyli przede wszystkim pragmatyczne czynniki. Warto jednak zauważyć, że w tym roku przewaga kwestii cen (niskie ceny, promocje) nie jest aż tak wyraźna. Wzrosły za to znacznie wskazania na czynniki związane ze społecznie odpowiedzialnym rozwojem i etyką w e-commerce. Dla 26% (+11p.p.) e-klientów ważna jest stojąca za marką i produktem idea. 25% internautów (+6p.p.) zwraca uwagę na posiadane certyfikaty oraz uczciwość praktyk biznesowych. 24% (+6p.p.) zwraca uwagę na informacje o zaangażowaniu marki w akcje społecznie pozytywne. Co 5. badany zwraca uwagę na etyczne traktowanie przez e-firmę pracowników i podobnie - co 5. - na dostępność e-sklepu dla osób ze szczególnymi potrzebami. Natomiast jeśli chodzi o wybór samego produktu w e-sklepie, podstawowe czynniki również pozostają bardzo praktyczne, jak cena, jakość, marka, skład i opinie innych konsumentów, ale wskazania na elementy związane ze społecznie odpowiedzialnym rozwojem i ekologią także znacząco wzrosły. W tym roku aż 26% (+ 6p.p.) konsumentów zwraca uwagę na naturalność, a 23% (+3p.p. vs 2023, + 8p.p. vs 2022) bierze pod uwagę miejsce produkcji. Na sposób produkcji oraz certyfikaty zwraca uwagę niemal co 4. e-kupujący (24%). Z kolei 31% zwraca uwagę na skład produktu. Generalnie aspekty związane ze społecznie odpowiedzialnym rozwojem mają znaczenie dla 64% konsumentów kupujących w sieci (+4p.p.). 

Konsument chce. Chce być społecznie odpowiedzialny, dokonywać pozytywnych, ale i rozsądnych wyborów. I to od cyfrowego biznesu oczekuje, że ten wskaże mu, jakie decyzje zakupowe i codzienne dobrze wpływają na środowisko i są społecznie odpowiedzialne. Tak, tak - zdaniem konsumentów - to na e-biznesie (w podobnym stopniu jak administracji i organizacjach państwowych) spoczywa odpowiedzialność za to, jak będzie wyglądać przyszłość ludzkości w kontekście kondycji naszej planety co zrobić, aby przeciwdziałać potencjalnemu kataklizmowi. I tu jest lekcja dla e-sprzedawców do odrobienia. 65% (+5p.p.) konsumentów deklaruje, że bierze pod uwagę przy zakupach w sieci, czy e-sklep jest firmą działającą zgodnie z zasadami społecznie odpowiedzialnego rozwoju (SD). Na aspekt ekologicznego opakowania produktu uwagę zwraca 63% internautów. To o +8p.p. więcej niż w 2023 roku. W tym roku również wzrosła chęć dopłaty za eko-opakowanie. Deklaruje ją 40% (+6p.p.) badanych. Polacy kupują produkty lokalne. Uważają, że lokalne produkty są zazwyczaj lepszej jakości (30%), a co niemal co 4. jest zdania, że kupowanie lokalnych produktów wspiera rodzime biznesy. Dodatkowo 16% twierdzi, że wybór rodzimych produktów dobrze wpływa to na środowisko, bo generuje mniejszy ślad węglowy. Polacy kupują produkty sezonowe. Co 5. konsument kupuje je czasami, 14% robi to zawsze jak są dostępne, a kolejne 10% jeśli nie są a drogie.  Jednakże angaż polskich konsumentów w aktywności prospołeczne marek jest znikomy i rok do roku spada. Konsumenci zdają się oczekiwać już nie społecznych kampanii, ale możliwości wsparcia idei „green” podczas każdych zakupów, np. chcą być eko-friendly wyszukując i wybierając produkty naturalne i zdrowe, rezygnując z produktów bez certyfikatów, wybierając opcję eko-pozytywnej dostawy i opakowania. Czy cyfrowe marki i e-sprzedawcy odpowiedzą na ten apel? Być może, ponieważ okazuje się, że „eko-zakręceni” klienci to często osoby kupujące w e-commerce najczęściej (5+ razy w miesiącu), a także osoby zamożne z dużym portfelem (o dochodach 7000+ zł miesięcznie). To potencjał, którego nie da się zignorować.

Prezentowane dane pochodzą z 4 edycji badania i raportu „Odpowiedzialny e-commerce” zrealizowanego na zlecenie Izby Gospodarki Elektronicznej przez firmę badawczą Mobile Institute. Badanie przeprowadzone zostało na próbie 1974 internautów oraz 555 menedżerów w e-firmach. Opinie zebrano metodą CAWI, wykorzystując responsywne ankiety elektroniczne. Dane zostały zebrane na przełomie września i października 2024 roku. Są reprezentatywne dla internautów w Polsce pod względem struktury płci, wieku i wielkości miejsca zamieszkania. 

Raport w wersji skróconej jest do pobrania bezpłatnie na stronie Izby Gospodarki Elektronicznej. Pełna wersja raportu dostępna jest dla członków e-Izby.

Partner merytoryczny publikacji: Allegro.